دمای رنگ
دمای رنگ نور چیست؟
دمای رنگ با حروف CT نمایش داده می شود. این علامت مخفف عبارت Color Temperature می باشد. دمای رنگ در معماری، عکاسی و نقاشی کاربرد های زیادی دارد. واحد مشخص شده برای سنجش درجه حرارت رنگ، کلوین نام دارد و هر چقدر که کمتر باشد رنگ گرمتر می باشد.
دمای رنگ بر پایه درجه حرارتِ نور تابیده شده از جسمی سیاه رنگ است. که در دمای معین قرار گرفته باشد. هر چقدر این عدد رنج بالاتری داشته باشد، دمای نور ساطع شده از رنگ به دمای نور ساطع شده از رنگ های خنک (Cool Color) نزدیکتر می شود. و هر چقدر این عدد رنج کمتری داشته باشد، به دمای نور ساطع شده از رنگ های گرم (Warm Color) نزدیکتر می شود. به عبارت دیگر، هر قدر که درجه کلوین عدد بالاتری را نشان دهد، نور ساطع شده، خنک تر و روشن تر است و برعکس هر قدر درجه کلوین پایین تر باشد، نور تولید شده، گرمتر و تیره تر است.
هنگامی که جسمی گرم میشود، در دماهای مختلف نورهای متفاوتی ایجاد میکند که این نورها تمام طیف مرئی را پوشش میدهند. برای توضیح این تعریف، رنگ فلز گداخته را در نظر بگیرید. وقتی یک تکه فولاد گداخته میشود، در ابتدا رنگ آن قرمز تیره میشود. وقتی که گرمتر شود، دارای رنگی بین آبی و سفید میشود.این پدیده رابطه بین دما و رنگ را نشان میدهد. با بالاتر رفتن دما رنگ فلز گداخته به آبی مایل به بنفش تبدیل شده و سرانجام اشعه ماوراء بنفش نامرئی ساطع میکند. وقتی قطعه فلز از منبع حرارت دور شود، رنگ آن زرد، سپس نارنجی و قرمز میشود؛ بنابراین دمای رنگ بر اساس رنگ تابیده شده از جسمی سیاه در دمای معیین تعریف شدهاست و بر حسب درجه کلوین بیان میشود.
به عنوان مثال وقتی گفته میشود دمای رنگ یک لامپ فلورسنت ۴۰۰۰ کلوین است به این معنی است که اگر جسم سیاه را تا ۴۰۰۰ درجه کلوین گرم کنیم، نوری به رنگ لامپ فلورسنت فوق منتشر میکند. دمای رنگ یک لامپ رشتهای حدود ۲۸۰۰ کلوین است.
جسم سیاه میتواند یک قطعه فلز مانند پلاتین باشد که تمام نوری که به آن تابانیده میشود را جذب میکند و در واقع ضریب انعکاس آن برابر با صفر است.
به عبارت دیگر دمای رنگ عددی است که بر حسب کلوین بیان میشود و به نوعی بیانکننده رنگ نور خروجی میباشد. هر چه این عدد بزرگتر باشد رنگ نور بیشتر به محدوده رنگهای سرد و سفید نزدیکتر است و هر چه این عدد کوچکتر باشد رنگ نور به محدوده رنگهای گرم نظیر رنگ نور ناشی از لامپهای التهابی نزدیکتر است.
دمای رنگ بیشتر از ۴۰۰۰ درجه کلوین به عنوان نور سرد و دمای رنگ پایینتر از ۳۰۰۰ درجه کلوین به عنوان نور گرم در نظر گرفته میشود.
بیان متفاوت از رنگهای گرم و سرد
رنگهای گرم
نیمه قرمز چرخه رنگها به عنوان رنگهای گرم شناخته میشوند که شامل زرد، سبز، قرمز و بنفش میباشد. رنگهای گرم، محرک سیستم عصبی بوده و احساسات را تشدید میکنند. این دسته از رنگها به وضوح، قابل رویت بوده و موجب جلب توجه میگردند.
رنگهای سرد
نیمه آبی چرخه رنگها به عنوان رنگهای سرد شناخته شده که شامل آبی، سبز و بنفش میباشد. رنگهای سرد، رنگهای آرامش بخش هستند و هارمونی آنها در محیطهای مختلف، بیشتر است و زیاد در چشم نیستند. رنگ سفید گرم که به آن آفتابی گفته میشود، دمایی بین ۲۷۰۰ تا ۳۰۰۰ درجه کلوین دارد و برای مصرف خانگی مناسب است.
تعریف کلوین
کلوین با نماد K واحد اندازهگیری دما است که بر اساس مقیاس مطلق بیان میشود. این واحد، یکی از هفت واحد اصلی استاندارد بینالمللی واحدها است. رابطه بین درجه سلسیوس و کلوین مطابق فرمول زیر است.
C° = K° − ۲۷۳
تعریف رنگ نور آفتابی،کول وایت و دی لایت
به جای بیان دمای رنگ به صورت عدد، شرکتهای سازنده لامپ نامی را که بیانگر آن باشد به اختصار برگزیدهاند، این نامها و دمای رنگ نور آنها به شرح جدول زیر هستند
رنگ نور |
رنگ نور به لاتین |
محدوده رنگ بر حسب کلوین |
مهتابی | Daylight | ۶۰۰۰ |
صدفی یا یخی | Cool White | ۴۰۰۰ |
سفید | White | ۳۵۰۰ |
آفتابی | Warm White | ۳۰۰۰ |
طبیعی | Nature | ۲۷۰۰ |